509. Qəm
1545. Məsih (ə) :«Cox qəmli olanın bədəni xəstə olar.»
1546. İmam Əli (ə):«Qəm-kədər qocalığın yarısıdır.»
1547. İmam Əli (ə):«Qəm bədəni əridər.»
1548. İmam Sadiq (ə):«Xəstəliklər bədənin naxoşluğu olduğu kimi, qəm-qussələr də qəlbin naxoşluğudur.»
510. Qəm gətirən amillər
1549. Allahın Peyğəmbəri (s):«Gozu xalqın əlində olan kəsin qəm-qussəsi uzun və təəssufu cox olar.»
1550. Allahın Peyğəmbəri (s):«Nə coxdur ozundən sonra uzun qəm-qussə qoyan bir anlıq kecici istək və ləzzətlər.»
1551. İmam Əli (ə):«Kim ziyan vurmaq qudrəti olmadığı şəxsə qəzəblənsə, qəmi uzun və ozunə əzab vermiş olar.»
1552. İmam Əli (ə):«Həsəd cəkən şəxs qədər məzluma daha cox oxşayan zalım gormədim. Onun canı yorğun, qəlbi narahat və qəm-qussəsi daimidir.»
1553. İmam Əli (ə):«Əməlində səhlənkarlıq edən qəm-qussəyə ducar olar.»
1554. İmam Əli (ə):«Hovsələsizlik etməkdən cəkin ki, o umudu kəsər, əməli zəiflədər və qəm gətirər.»
511. Qəm-qussəni aparan amillər
Qur’an:
«Bilin ki, Allahın dostlarına qorxu yoxdur və onlar qəmli olmazlar.»
Hədis:
1555. Allahın Peyğəmbəri (s): «Allah oz hikmət və lutfunə əsasən rahatlığı və şadlığı yəqinlik və razılıqda, qəm-qussəni şəkkdə və (Allahdan) narazı olmaqda qərar verdi.»
1556. Allahın Peyğəmbəri (s):«Ey insanlar! Dunya qəm sarayıdır, şadlıq sarayı deyil. Cətinlik sarayıdır, rahatlıq sarayı deyil. Beləliklə, onu tanıyan şəxs umidlə şad və cətinliklə qəmgin olmaz.»
1557. Allahın Peyğəmbəri (s):«La hovlə və la quvvətə illa billah» cumləsi doxsan doqquz dərdə şəfadır ki, onların ən sadəsi qəm-qussədir.»
1558. İbni Abbas: «Allahın Rəsulunun (s) sozundən sonra, hec bir sozdən Əli ibn Əbutalibin (ə) mənə yazdığı məktub qədər bəhrələnmədim. O mənə yazmışdı: (Allaha həmd etdikdən sonra buyurdu) «İnsan, cata bilmədiyi bir şeyə catmadığına gorə qəmlənir və catması mumkun olmayan bir şeyə catdığına gorə sevinir. Oz axirətindən bir şeyə catanda şad ol və oz axirətindən bir şeyi əldən verməyinə qəmlən. Oz dunyandan bir şeyə yetişəndə sevinmə və ondan bir şeyi itirməyinə kədərlənmə. Oz qəm-qussəndən, olumdən sonra ucun istifadə et. Vəssəlam.»
1559. İmam Əli (ə): «Yəqinlik qəm-qussəni necə də gozəl yox edir.»
1560. İmam Əli (ə): «Paltarları yumaq qəm-qussəni aparar.»
1561. İmam Sadiq (ə):«Əgər hər şey qəzavu-qədərə bağlıdırsa, onda qəm-qussə nəyə lazım?»
1562. İmam Sadiq (ə):«Peyğəmbərlərdən biri Allahın dərgahına qəm-qussədən şikayət etdi. Allahdan ona əmr gəldi ki, uzum yesin.»
1563. İmam Sadiq (ə):«Hər kəs ozundə qəm-qussə hiss etsə və bunun səbəbini bilməsə başını yusun.»
512. Zahirən dəlili olmayan şadlıq və qussənin səbəbi
1564. Əbu Bəsir:«Şiələrdən biri ilə İmam Sadiqin (ə) yanına gəldik. O Həzrətə (ə) ərz etdim:«Sənə fəda olum, ey Allah Rəsulunun ovladı! Mən (bəzən) səbəbini bilmədən qəmgin və qussəli oluram! İmam Sadiq (ə) buyurdu:«O qəm və şadlıq bizdən sizə yetişir. Əgər bizə bir qussə və ya şadlıq uz verərsə sizə də catar. Cunki, biz (Əhli-Beyt) və sizlər Allahın nurundanıq.»
1565. «Biharul-ənvar» kitabından:«Rəvayət edirlər ki, Alimdən (ə) soruşdular:«Bir nəfər səbəbini bilmədən qəmgin olur? Buyurdu:«Əgər ona qəm yetişsə bilsin ki, qardaşının qəm-qussəsi var. Eləcə də, səbəbsiz yerə şad olsa da bu curdur. Buna gorə, qardaşların haqlarını yerinə yetirməkdə Allahdan komək diləyirik.»
513. Bəyənilən qəm-qussə
1566. Allahın Peyğəmbəri (s) :«Allah-taalaya uzun qəm-qussə kimi (Allahın bəyəndiyi) bir şeylə ibadət olunmayıb.»
1567. İmam Səccad (ə) :«Allah-taala qəmli qəlbləri sevər.»
1568. İmam Sadiq (ə) :«Momin səhərini, axşamını qəm-qussə ilə kecirər və bundan başqa onun ucun xeyirli, məsləhətli bir şey yoxdur.»
1569. İmam Sadiq (ə) :«Bizdən otru narahatlıq kecirən və bizə yetişən zulmə gorə qəmli olan kimsənin nəfəs cəkməyi (Allaha) təsbih və bizə gorə qəmlənməyi ibadətdir.»
